Het getrapte rijbewijssysteem: aanpassingen noodzakelijk
Hoe toegankelijk vind jij als motorrijder het rijbewijssysteem in Nederland? Wist je dat de Europese Unie rijbewijzen in Europa reguleert en bepaalt onder welke voorwaarden de lidstaten rijbewijzen mogen uitgeven? De huidige regelgeving dateert uit 2013 en hiermee werd gelijk het getrapte rijbewijssysteem met drie fases voor motorfietsen geïntroduceerd, ook in Nederland. Dit betekent dat motorrijders op basis van leeftijd en ervaring geleidelijk aan op zwaardere motoren mogen rijden (respectievelijk de A1-, A2- en A-categorie).
In Nederland kunnen jongeren vanaf hun zeventiende starten met motorrijles en vanaf hun achttiende het rijbewijs behalen. Dit betekent echter niet dat een achttienjarige al direct op een motor van de zwaarste categorie mag stappen. Het getrapte systeem moet ervoor zorgen dat beginnende motorrijders eerst ervaring opdoen, voordat ze een zwaardere klasse mogen besturen. Als we naar de ongevalscijfers kijken van voor en na introductie van deze regelgeving, dan twijfelt de KNMV aan de effectiviteit van het huidige systeem en pleit daarom voor aanpassingen. Hoe zien we een ideaal rijbewijssysteem voor ons? Dat leggen we je uit in deze blog.
Hoe werkte het huidige rijbewijssysteem?
Het getrapte systeem moet ervoor zorgen dat beginnende motorrijders ‘getrapt’ toegang krijgen tot zwaardere motoren. Indien jongeren tot 24 jaar hun motorrijbewijs willen halen, kunnen zij eerst hun rijbewijs halen voor de A1-klasse (11kW, max. 125cc). Na twee jaar rijervaring kunnen zij doorstromen naar de A2-klasse (35kW). Twee jaar later mogen motorrijders op voor de A-klasse (minimaal 35 kW), mits zij 22 zijn.
In de praktijk werkt het getrapte systeem echter niet. Jongeren kiezen nauwelijks voor de categorie A1 en zelfs A2; ze wachten tot ze de leeftijd van 24 bereiken zodat ze direct op kunnen gaan voor de zwaarste motorklasse (A). Bovendien kunnen jongeren vanaf 21 jaar via Code 80 een versnelde route afleggen naar de A-categorie. Kortom, jongeren wachten vaak tot hun 24e en stappen meteen op de zwaarste motorklasse.
De KNMV is dan ook van mening dat het getrapte systeem niet zijn gewenste effect behaalt, omdat jongeren niet de keuze maken om ‘getrapt’ rijervaring op te doen. Juist terwijl het zo ontzettend belangrijk is dat jonge motorrijders ervaring opdoen in het verkeer om het verkeersinzicht te vergroten en gevaarlijke situaties te herkennen.
Wat is het voorstel van de KNMV?
De KNMV ziet graag dat jongeren aangemoedigd worden om op vroege leeftijd te leren hoe in het verkeer veilig als motorrijder te manoeuvreren. Daarom is de KNMV van mening dat de minimumleeftijd voor het motorrijbewijs naar zestien jaar moet worden verlaagd. Op deze manier kunnen we jongeren juist aanmoedigen meer rijervaring op te doen.
Deze oplossing zorgt ervoor dat jongeren minder gebruik maken van de bromfiets, een groep verkeersdeelnemers die momenteel nog relatief vaak betrokken is bij verkeersongevallen vanwege een gebrek aan opleiding. Een uitgebreide rijopleiding voor het motorrijbewijs zorgt ervoor dat jongeren beter worden voorbereid op deelname aan het verkeer. Waarom? In plaats van de vier uur rijles die ze krijgen voor het bromfietsexamen, volgen de jongeren een uitgebreide motoropleiding van twintig tot dertig uur. Daardoor zijn ze al veel vroeger op een hoger niveau met verkeer bezig.
Deze maatregel kan ook bijdragen aan de ontlasting van de binnensteden, doordat A1-motoren op de grote ringwegen kunnen rijden. Dit is voordelig voor drukte in de binnenstad, zorgt voor minder bromfietsen op (brom)fietspaden en leidt bovendien tot minder geluidsoverlast. Daarnaast wordt ook de opvoerproblematiek van (snor)brommers op de openbare weg aangepakt: je mag immers legaal harder met een A1-motorfiets.
Dit is overigens een oplossing die al in verschillende Europese landen is ingevoerd. In verschillende EU-landen ligt de minimumleeftijd van het A1-rijbewijs reeds op zestien jaar. Deze landen delen dezelfde gedachte als KNMV: jonge bestuurders motiveren een uitgebreidere opleiding te volgen om zodoende veilig deel te nemen aan het verkeer.
Samengevat
Het huidige systeem werkt niet optimaal, aangezien jongeren wachten totdat ze 24 jaar zijn, om vervolgens op een zwaardere motor te stappen. Daarom pleit de KNMV voor een verlaging van de minimumleeftijd naar 16 jaar. Met deze regeling maken jongeren minder gebruik van de bromfiets. Wij verwachten dat dit positieve gevolgen heeft voor congestie in de binnenstad en een oplossing biedt voor de opvoerproblematiek. Bovendien maakt de uitgebreide rijopleiding voor het motorrijbewijs het mogelijk dat jongeren beter worden voorbereid op deelname in het verkeer, wat bijdraagt aan de verkeersveiligheid van ons allemaal.
Meer weten over onze positie op het getrapte rijbewijssysteem? Kijk dan eens op de pagina van onze actuele projecten, lees onze recente position paper, of neem contact met ons op via belangenbehartiging@knmv.nl.
